2021 SGK çeyiz parası ne kadar sorusu yeni evlenecek olanlar tarafından merak ediliyor. Aynı zamanda SGK sigortalı çalışanlara ya da ölüm sigortası primi ödemiş olanlara cenaze yardımı da veriyor. Her iki desteği almak için belirli şartların sağlanması gerekiyor.

Çeyiz Parası Nedir?

Çeyiz parası tanımı itibariyle evlenme ödeneği olarak da bilinmektedir. 2008 yılından günümüze kadar uygulanmakta olan çeyiz parası temel olarak evlenecek olan kadınların düğün masraflarının karşılanması amacıyla devlet tarafından sunuluyor. Ancak çeyiz parası yardımı tüm evlenecek olanlar için sunulmamaktadır. Evlilik sebebiyle yetim aylıkları kesilecek olan kadınlara verilmekte olan bir destektir. Başka bir deyişle yetim aylıkları evlilik sonrasında bilindiği gibi kesilmektedir. Evlenme öncesinde çeyiz parası yardımına başvuru yapılırsa alınmakta olan yetim aylığının 24 katına kadar toplu para verilmektedir. Bu durumda evlenecek olan kadın esasında iki yıl daha yetim aylığı almış kabul edilmektedir. Çeyiz parası 2016 yılında uygulamaya geçirilmiş olan çeyiz hesabı ile karıştırılmaktadır. Çeyiz hesabı uygulaması temel olarak evlilik öncesinde açılmış olan banka hesabına en az 3 yıl düzenli ödeme yapılması sonrasında hesaptaki birikime yüzde 10 ve 25 arasında devlet katkısı yapılmasına denilmektedir ve çeyiz parası uygulamasından farklılık göstermektedir.

Çeyiz Parası Şartları Neler, Kimler Çeyiz Parası Alabilir?

Çeyiz parası almak için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Çeyiz parası şartları olarak öncelikli olan konu bu desteğin anne ya da babasını kaybetmiş, yetim maaşı alan kadınlara verilmesidir. Bir seferlik olarak ödenen çeyiz parası bu bakımdan toplu olarak alınmaktadır. Bu yardım esas olarak sadece kadınlara yapılır ve alacak olan kadınlar için de 18 yaş ve üzeri herhangi bir kısıtlama yoktur. Bir kez verildiği için de sadece ilk evlilikte bu yardımdan yararlanılabilir. Başka bir deyişle çeyiz parası daha sonraki evlenmelerde verilmez. Sigortalı olarak çalışmakta olan kadınlar çeyiz parası için destek başvurusu yapamazlar. Çünkü sigortalı olarak çalışan kadınların yetim aylıkları kesildiği için ve yetim aylıkları alamadıkları için çeyiz parası da alamazlar. Çeyiz parasının alınması sonrasında ise işe girip çalışmak mümkündür, bu durum alınmış olan çeyiz parasını etkilemeyecektir çünkü yetim aylığı alma söz konusu olmadığı için bu durum alınmış olan çeyiz parası üzerinden herhangi bir kısıtlamaya ya da kesintiye neden olmayacaktır.

Çeyiz Parası Başvurusu Nasıl Yapılır?

Çeyiz parası başvurusu yapmak için öncelikle belirli noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Çeyiz parası sadece resmi nikah yapanlara verilmektedir. Bu kapsamda dini nikah sonucunda çeyiz parası ödemesi yapılmaz. Dini nikah resmi bir dayanağı olmadığı için yapılacak başvuru esnasında evlilik durumu ibraz edilmeyeceği için çeyiz parası da alınmayacaktır. Resmi nikahın yapıldığı tarihte ise kişinin yetim aylığı almaya devam ediyor olması temel şarttır. Başka bir ifade ile evlilik öncesine farklı nedenlerden ötürü yetim aylığı kesilmişse bu durumdaki kişi çeyiz yardımı alamaz. Çeyiz yardımı almak için aynı zamanda süreye de dikkat edilmelidir. Resmi nikahın gerçekleşmiş olduğu tarihten 5 yıl içinde çeyiz yardımı alınabilmektedir. 5 yıllık süre içinde çeyiz yardımı için başvuru yapılmazsa bu durumda çeyiz parası alma hakkı ortadan kalkmaktadır. Çeyiz parası başvuruları ikametgahın bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu il ya da ilçe müdürlüklerine yapılmaktadır. Yetim aylığı emekli sandığı üzerinden alınıyorsa ve aylık alınan ebeveyn 2008 öncesinde kamu görevlisi yani memur olmuşsa bu durumda Ankara’da bulunan SGK Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı’na başvuru yapılması gerekmektedir. Eğer 2008 sonrasında emeklilik söz konusu ise Emekli Sandığı için de SGK müdürlüklerine başvuru yapmak yeterli olacaktır. Çeyiz parası başvurusu için gerekli belgelerin de eksiksiz tamamlanması gerekmektedir.

Çeyiz Parası Başvurusunda İstenen Belgeler Nelerdir?

Çeyiz parası başvurusunda istenen belgeler başvurunun tamamlanması için önemlidir. Çeyiz parası başvuru belgeleri şu şekildedir;
  • Nüfuz cüzdanı,
  • Evlilik cüzdanı,
  • Dilekçe ile başvuru yapılacaktır.
Belgelerin eksiksiz olması gerekmektedir. Bu belgeler ile birlikte 5 yıllık süre içinde ilgili yerlere başvuru yaparak çeyiz parası alabilirsiniz.

Çeyiz Parası Hesaplama Nasıl Yapılır?

Çeyiz parası ne kadar sorusu evlenecek olanlar için önem taşıyor. Çeyiz parası tutarı belirlemek için hesaplama yapılmaktadır. Çeyiz parası hesaplaması yaparken kişinin en son almış olduğu yetim aylığı tutarı temel alınmaktadır. Yetim aylığı Emekli Sandığı üzerinden alınıyorsa son alınan tutarın 12 ile çarpılmasıyla bulunacak rakam çeyiz parası olacaktır. Eğer SSK ya da Bağkur üzerinden çeyiz parası alınıyorsa bu durumda da alınan tutarı 24 ile çarparak yapılacak olan yardım tutarı hesaplanabilmektedir. Hesaplanmış olan tutar tek seferde ve toplu olarak ödenmektedir. Çeyiz parası başvurusu yaptıktan sonra e – devlet ya da ALO 170 üzerinden başvuru durumunu sorgulayabilirsiniz. Onaylanması sonrasında ödemeyi alabilirsiniz.

Çeyiz Parası Ne Zaman Ödenir?

Çeyiz parası ödemesi başvurunun onaylanması sonrasında takip eden ayın 8 ve 14’i ile ödenmektedir. Ödemenin teslim alınması esnasında ilave belge talep edilmez ve söz konusu tutar bankaya yatırılmaktadır. Onay sonrasında yetim aylığı bankadan alınıyorsa Ziraat Bankası üzerinden, PTT’den alıyorsanız PTT üzerinden çeyiz parası ödemesi yapılmaktadır. Çeyiz parasını çekmek için ATM’leri ya da şubeleri kullanabilirsiniz.

Çeyiz Parası Alan Boşanırsa Ne Olur?

Temel olarak çeyiz parası desteği iki yıllık yetim aylığına denk gelecek şekilde ödenmektedir. Çünkü yetim aylığı evlilik ile birlikte doğrudan kesilmektedir. Ancak kişinin evlilik sonrasında boşanması durumunda yetim aylığının tekrar ne olacağı merak ediliyor. Boşanma durumu sonrasında yetim aylığı alınması için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Çeyiz parası alan kadın eşinden 2 yıl dolmadan boşandığında 2 yıl boyunca yetim aylığı alamaz. Ancak 2 yıl sonunda yetim aylığı almaya tekrar hak kazanabilmektedir.

Cenaze Yardımı Nedir, Ne Kadar?

SGK tarafından aynı zamanda sunulan sosyal destekler kapsamında cenaze yardımı da önemli bir destek olarak öne çıkıyor. 5510 sayılı kanun kapsamında sigortalı olan ve iş kazası ya da meslek hastalığı sonucunda vefat eden, sürekli olarak iş göremezlik geliri ya da yaşlılık veya malul maaşı alırken vefat eden, kendisi adına en az 360 gün yaşlılık, malullük ya da ölüm sigortası primi ödenmiş olan sigortalının vefat etmesi durumunda cenaze masraflarının karşılanması için bu destek sunulmaktadır. Cenaze ödeneği bu şartları sağlayan vefat eden kişilerin eşine, çocuklarına, birincil derecedeki yakınlarına tek seferlik olarak ödenmektedir. Cenaze yardımı almak için gereken şartların sağlanması sonrasında mutlaka defin işlemleri masrafları SGK’ya ibraz edilmesi gerekiyor. Cenaze esnasında defin de dahil olmak üzere yapılan harcamalar için yakınlara ödenen cenaze yardımı tutarı 2021 yılı için 917 TL olarak belirlenmiştir. Söz konusu tutar bölgelere göre değişkenlik göstermez ve tüm bölgelerde aynı tutardan ödenir. Cenaze yardımının en temel şartı mutlaka cenaze defin ve diğer harcamalara yönelik olmasıdır. Tek seferlik ödenen bu destek başka bir durumda verilmemektedir. Cenaze yardımı aynı zamanda cenaze işlemlerinin tamamlanması sonrasında SGK’ya yapılacak olan başvuru sonucunda hak sahiplerine verilmektedir.

Cenaze Yardımına Başvurmanın Koşulları Nelerdir?

Cenaze yardımına ilişkin koşullar şu şekilde sıralanabilir:
  • Vefat eden kişinin yakınlarına bu ödeneğin verilebilmesi için, vefat edenin kesinlikle emekli olması ya da SGK kapsamında gelire sahip olması gerekmektedir.
  • Vefat eden kişinin kendi sigortasından bir gelire sahip olması gerekmektedir. başka bir sigorta üzerinden gelen gelirler sayılmayacağı gibi, kira benzeri gelirler de direkt olarak miras kapsamında değerlendirilmektedir.
  • Eğer hak sahipleri dul veya yetim maaşı alıyorlarsa, cenaze yardımından yararlanamazlar. Cenaze yardımı alacak hak sahiplerinin kesinlikle herhangi bir SGK kaynaklı aylığa sahip olmamaları gerekmektedir.
  • Vefat eden kişinin, ölümünden önce en az 360 gün prim ödemiş olması gerekmektedir. 360 günlük primini ödemiş olan kişilerin yakınları bu başvuruyu gerçekleştirebilir.
  • Ölüm parasında kesinlikle emeklilik şartı bulunmaz.

Cenaze Yardımı İçin İstenen Belgeler Nelerdir?

Cenaze parasının alımı için yapılacak başvuruda teslim edilmesi gereken evraklar şu şekilde sıralanabilir:
  • Ölüm parasına başvuru formu verilmelidir. Ancak formun muhtarlık onaylı olması gerekmektedir.
  • Vefat etmiş kişiye ait ölüm belgesinin SGK’ya iletilmesi gerekmektedir.
  • Ölüm parasına başvuru yapan kişinin T.C. nüfus cüzdanının fotokopisi çekilecektir.
Bu belgelerin hazırlanarak sunulması durumunda kişiler, cenaze yardımından yararlanabileceklerdir.

Cenaze Yardımında Zaman Aşımı Bulunur Mu?

Cenaze yardımı için gerekli zaman aşımı 5 yıldır. Vefat belgesinde yazılan tarih itibariyle, vefat edenin yakınlarının 5 yıl içinde SGK’ya başvuru yaparak cenaze yardımı almak istediğini belirtmesi gerekmektedir.

Çeyiz Parası Talebinde Zaman Aşımı Bulunur Mu?

Çeyiz parasının talep edilmesi sırasında zaman aşımı bulunmaktadır. Zaman aşımı, 5 yıldır. Kişi, resmi nikahtan en geç 5 yıl sonrasına kadar çeyiz parasını talep etmelidir. Eğer talep gerçekleşmemişse, çeyiz parası alınma şansı ortadan kalkar. Dolayısıyla kişilerin çeyiz parası alma şansı da kalmaz. Bu durumda 5 yıl içerisinde çocuk sahibi olunması gibi  durumların da bir önemi yoktur. Her ne durumda olursa olsun, 5 yıl içinde yapılmış başvuruların değerlendirilmesi sağlanmaktadır.

Resmi Nikah Olmadan Çeyiz Parası Alınır Mı?

Resmi nikah harici çeyiz parası alınması mümkün değildir. Kişiler, mutlaka resmi nikah kıyılmasından sonra çeyiz parasını alabilir. Bu konuda dini nikaha ya da çiftin birlikte yaşadığına ilişkin hiçbir şahit ya da benzeri durumun etkisi olmaz. Yasalar kapsamında çeyiz yardımı, sadece resmi nikahın ardından verilmektedir.

Çeyiz Parasına Kim Başvuru Yapar?

Çeyiz parasına ait başvurular, kadının sorumluluğundadır. Kadın, kendi kimliği ve kendine ait belgeleri ile başvuruyu yapar. Her ne durumda olursa olsun kadının yerine başka birinin talepte bulunması mümkün değildir. Belgelerin başka birinin elinde olması durumlarında dahi, sadece kadının kendisi başvuruda bulunabilir.

Çeyiz Parası Alındıktan Sonra Yetim Parası Alınır Mı?

Çeyiz parasının alınmasının ardından boşanma durumunda yetim parası alınmaktadır. Ancak yetim parasının verilmesi için, çeyiz parasının alınmasının üzerinden en az 2 yıl geçmesi gerekmektedir. Çeyiz parası alındıktan 2 yıl sonra kişi boşanırsa, yetim  parası almaya devam edebilir. Çünkü alınmakta olan çeyiz parasının tutarı, yetim parasının 2 yıllık tutarına eşdeğerdir. Bu nedenle yetim parasının 24 aylık miktarı peşin alınmış farz edilir. Ancak ikinci evlilikte çeyiz parası verilmez. Bu para, sadece bir seferlik bir ödemedir.

Çeyiz Parası Sorgulaması Nasıl Yapılmalıdır?

Çeyiz parasının sorgulanabilmesi için e-devlet sistemi kullanılması gerekmektedir. Kişiler, alacakları şifre ile e-devlet üzerinden başvuru durumlarını inceleyebilirler. Bunun için en alt kısımda bulunan  hizmetler bölümüne giriş yapılması gerekmektedir. Buradan Sosyal Güvenlik Kurumu bölümüne girilmesi gerekir. Ardından başvuru seçeneklerine giriş yapılmalıdır. Başvurular arasında çeyiz parası başvurusu bulunur. Bunun üzerine tıklanarak çeyiz parası sorgulaması yapılabilir. Kişiler, aynı zamanda bu sorgulama şeklini cenaze yardımı için de kullanabilmektedir. PTT veznelerinden alınabilecek bu destek ücretleri, e- devlet sorgulamalarının ardından kişilere ulaştırılacaktır. Sorgulama sonucuna  göre bağlı olduğunuz PTT şubesine başvuru yapak destek ücretlerinizi alabilirsiniz.
Editör: TE Bilisim