Ölüm Aylığı Nedir?
Ölüm aylığı tanımı itibariyle SGK kapsamında sigortalı olan kişinin vefat etmesi halinde eşine ve çocuklarına gerekli koşulların sağlanması halinde bağlanan maaş türüdür. Bu maaş vefat eden sigortalının yakınlarının yaşamlarını ekonomik açıdan zorlanmadan yürütmesini sağladığı gibi aynı zamanda çeşitli ihtiyaçlarının da giderilmesine neden olur. Ölüm aylığı gerekli olan şartların devam etmesi halinde her ay ödenmekte olan bir maaş türüdür. Ölüm aylığının maaş tutarları ise alınan maaşa göre farklılık gösterebilmektedir.Ölüm Aylığı Alma Şartları Neler?
Aylık bağlanması için ölüm aylığı şartları yerine getirilmesi gerekmektedir. Buna göre ölüm aylığı alma şartları şu şekildedir;- Vefat eden sigortalının; en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin bildirilmesi ya da ,
- 4A kapsamında sigortalı olanlar için her türlü borçlanmaları süreleri hariç tutulacak şekilde en az 5 yıldan beri sigortalı olmaları, toplamda da 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirmiş olmaları gerekmektedir.
- Malullük ya da yaşlılık aylığı alıyorken ya da malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazandığı halde henüz aylığını alamamış,
- Bağlanmış olan malullük, vazife malullüğü ya da yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlaması yüzünden kesilmiş olması durumda olanların vefat eden sigortalıların hak sahiplerine de başvuru yapmaları halinde ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Ölüm Aylığı Kimlere Bağlanır?
Ölüm aylığı kimlere bağlanır sorusu bu aylıktan kimlerin yararlanacağını açıklamaktadır. Ölüm aylığı bağlanacaklar vefat eden sigortalının; eşi, çocukları ve anne ve babasıdır. Bu kimseler dışında ölüm aylığı başka kimselere bağlanmaz. Öncelik olarak aylık hakkı eşine ait olmaktadır. Eş ve çocuk olması durumunda belirlenecek oranlar üzerinden aylık bağlanmaktadır. Çocuklar için aynı zamanda cinsiyet de ölüm aylığı bağlanmasında etkili olmaktadır.Ölüm Aylığı Eşe Nasıl Bağlanır?
Eşe ölüm aylığı bağlanması için vefat tarihinde sigortalının eşi ile halihazırda resmi nikah bulunması temel şarttır. Yani vefat eden sigortalıların sadece resmi nikah ile evli oldukları eşlere ölüm aylığı bağlanır. Sigortalının eşine yüzde 50, aylık bağlanmış ve çocuğu olmayan eşe ise kanun kapsamında çalışmaması ve yabancı ülkede de çalışmaması dahilinde, kendi sigortalılığı da olmaması şartıyla yüzde 75 oranında ölüm aylığı bağlanmaktadır. Burada temel nokta vefat tarihinde eşin mutlaka evli olmasıdır. Vefat öncesinde boşanmış olan eşler için ölüm aylığı bağlanmaz. Ölüm aylığı sadece kadınlar için değil erkekler için de gerekli koşulları sağlamaları halinde bağlanmaktadır.Ölüm Aylığı Çocuklara Nasıl Bağlanır?
Çocuklara ölüm aylığı bağlanması konusunda çocukların cinsiyeti, yaşları, malullük durumları, öğrenim durumları ve medeni halleri gibi şartlar bulunmaktadır. Bu kapsamda hak sahibi olan çocuklara ölüm aylığının bağlanması için öncelikle 4A kapsamında sigortalı sayılan vefat etmiş sigortalının çocukları için 18 yaş, lise ve dengi eğitim görmesi halinde 20 yaş, yükseköğrenime devam etmesi halinde ise 25 yaşına kadar aylık bağlanır. Aylık alıyorken sigortalı olarak çalışmaya başlayan çocukların yaş hadleri devam ettiği müddetçe aylıkları kesilmez. Ancak cinsiyet ayrımına göre aylık şartları değişkenlik göstermektedir. Erkek çocuklar için evli olup olduğuna bakılmaksızın yükseköğrenim görmeleri halinde 25 yaşına kadar aylık hakkı tanınmaktadır. Ortaöğretim görmeleri halinde ise 20 yaşına, herhangi bir eğitim almamaları halinde ise 18 yaşına kadar aylıkları ödenmektedir. Kız çocukları için ise yaş şartı bulunmamaktadır. En önemli şart ise kendi sigortalılıkları yüzünden aylık almıyor olmaları ve evli olmamalarıdır. Kız çocukları için yaş ya da eğitim şartı aranmaz. Bunun yanında malul çocuklar için ölüm aylığı bağlanma şartları bulunmaktadır. Sağlık kurulu tarafından çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmiş olan çocuklar için evli olup olmadıklarına, yaş ya da eğitim durumlarına bakılmaksızın ölüm aylığı bağlanmaktadır. Engel durumlarında yüzde 60’ın üzerine bir gerileme yaşanırsa bu durumda bağlanmış olan aylıkları kesilmektedir.Anne ve Babaya Ölüm Aylığı Bağlanma Şartları Neler?
Anne ve babaya ölüm aylığı bağlanma şartları bu imkândan yararlanmak isteyenler tarafından yerine getirilmelidir. 5510 sayılı kanun çerçevesinde vefat etmiş sigortalının anne ya da babasına aylık bağlanması için öncelikle anne ve baba 65 yaş altında bulunuyorlarsa vefat eden sigortalının hak sahibi olan eş ve çocuklarından geriye kalan hisse oranında aylık alabilirler. Aynı zamanda anne ya da babanın her türlü kazançtan elde ettikleri gelir asgari ücretin net tutarından düşük olmalıdır. Ayrıca anne ve baba vefat eden çocuklarından ölüm aylığı almaları için başka gelir ya da aylık bağlanması durumlarının da olmaması gerekir. 65 yaş üzeri olan anne ve babalar için ise vefat eden sigortalının hak sahibi olan eş ve çocuklarından geriye kalan hisseye bakılmamakta, artan hisse olmasa dahi ölüm aylığı bağlanmaktadır.2021 Ölüm Aylığı Ne Kadar?
Ölüm aylığı tutarı her yıl enflasyon oranına bağlı artış göstermektedir. Bu kapsamda 2021 yılının ilk altı ayı için geçerli olan enflasyon oranı 8,36 olarak belirlenmiştir. Bu oran ölüm aylığı oranlarına yansıtılacaktır. Buna göre en düşük ölüm aylığı 541 TL olmuştur. Bunun yanında hak sahipliği oranına göre 1083 TL, 2167 TL, 3250 TL olarak da ölüm aylıkları güncellenmiştir.Ölüm Aylığı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Ölüm aylığı başvuru işlemleri statülere göre değişmektedir. 4A kapsamında ilk ölüm aylığının bağlama işlemleri sosyal güvenlik il müdürlüklerine yapılmaktadır. 4B kapsamında olanlar da yine sosyal güvenlik il müdürlüklerine başvuru yapmaktadırlar. 4C kapsamında olanlar ise Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na başvuru yapmalıdırlar. Başvurular esnasında gelir aylık ödenek talep belgesi ibraz edilmelidir. Bu belgeye aynı zamanda malul çocuklar için sağlık kurulu raporu, hak sahiplerine vasi tayin edilmişse vasi ilamı da eklenmelidir. Bu başvuruların yanında hızlı bir şekilde e-devlet üzerinden de başvuru yapılması mümkündür. Bunun için e-devlet’e şifre ile giriş yaptıktan sonra arama kutusuna “ölüm aylığı bağlama” yazarak arama yapılması sonucunda ölüm aylığı ön başvuru formu ekrana gelecektir.E-Devlet Ölüm Aylığı Başvurusu İçin TIKLAYINIZ
Ölüm Aylığı İle Beraber 3 Maaş Alabilmek Mümkün Müdür?
Ölüm maaşı alanların 3 maaşa kadar alabilmeleri mümkün olmaktadır. Hem dul maaşını hem yetim aylığını hem de kendi emekli maaşını aynı anda alabilmesi mümkündür. Ancak bu maaşların hepsinin farklı bir sigorta kolundan alınıyor olması gerekmektedir. Örnek vermek gerekir ise; 4A sigorta kolundan emekli olmuş ve emekli maaşı alan bir kadın olsun. 4B sigorta kolundan emekli olan eşinin vefat etmesi ile beraber eşi üzerinden dul aylığı alabilmektedir. Ayrıca 4C sigorta koluna mensup olan babasının da vefat etmesi durumunda; babası üzerinden yetim maaşı alabilmesi mümkün olmaktadır. Bu durumda toplamda 3 aylık alabilmektedir.Ölüm Aylığının Kesildiği Durumlar Nelerdir?
Ölüm aylığının kesilme sebepleri aşağıda belirtilmiştir:- Vefat eden eşinin üzerinden dul maaşı alan bir kadının başka biri ile evlenmesi durumunda; aldığı ölüm aylığı kesilmektedir.
- Ebeveyni üzerinden ölüm aylığı alan erkek çocuklarının 18 yaşını doldurmaları ve öğrenim hayatlarına devam etmeleri durumunda da 25 yaşını doldurmaları halinde aylıkları kesilmektedir.
- Ölüm aylığı alan çocukların eğer bir maluliyetleri var ise; aylıkları sadece maluliyetlerinin ortadan kalkması durumunda kesilmektedir.
- Ölen ebeveyni üzerinden ölüm aylığı alan kız çocuğunun maaşının kesilebilmesi için evlenmesi veya sigortalı olarak bir işe başlaması gereklidir. Bu durumlardan herhangi birinin oluşmaması halinde ise; ömrü boyunca ölüm aylığı alabilmektedir.
- Anne ve babanın 65 yaşın üstünde olmaması ve belirtilen şartların üzerinde bir gelirinin olması durumunda, ölüm maaşı kesilmektedir.
Ölüm Aylığı Hangi Durumda Geri Alınır?
Ölüm maaşının geri alınacağı durumlar; 5510 sayılı kanunun 96. maddesi ile açıklanmıştır. Hak sahiplerinin aldıkları ölüm aylığını fazla veya haksız yere alıyor olmasının tespit edilmesi halinde; kendisine yapılan yersiz ödemeler geri talep edilmektedir.
Ölüm Aylığı Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Ölüm aylığının pay edilme oranları aşağıdaki gibidir:- Çocuğu olan dul eşlere %50 oranında, çocuğu olmayanlara ise %75 oranında aylık bağlanmaktadır.
- Dul eşin 2 çocuğunun olması durumunda; dul eşe %50, çocukların ise her birine %25 oranında maaş verilmektedir.
- Çocuklara verilen ölüm maaşının oranı cinsiyet veya medeni durum fark etmeksizin eş olmaktadır.
Ölüm Aylığı Sorgulaması Nasıl Yapılır?
E-devlet sistemi üzerinden ölüm maaşı sorgulaması yapılabilmektedir. https://www.turkiye.gov.tr adresi aracılığı ile ölüm aylığı sorgulaması yapabilmek mümkündür. Bunun için PTT’den 2 TL karşılığında alınmış olan e-devlet şifresi ve T.C. kimlik numarası ile beraber e-devlet sistemine giriş yapılması gereklidir. Ardından e-hizmetler listesinden Sosyal Güvenlik Kurumu seçilmelidir. Ölüm Yardımı ve Dul/Yetim Aylığı Talebi başlığının da seçilmesi ile beraber açılan sayfadan gerekli sorgulama işlemi yapılabilmektedir.65 Yaş Aylığı Ne Kadar, Nasıl Alınır?
Evde Çocuk Bakımı Devlet Desteği Kimlere Verilecek?
SGK İdari Para Cezası Ödemesi Nasıl Yapılır?
Editör: TE Bilisim