Milletvekili Nedir?
Milletvekili; sözlük anlamı parlamentoda oy verenleri temsil eden kişi manasına gelir. Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde halk tarafından 5 yılda bir olacak şekilde seçilen temsilci olarak nitelenir. Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde halk tarafından seçilen 600 milletvekili yer alır. Parlamenter, salgut, mebus gibi eş anlamlar ile de kullanılan milletvekilleri bir siyasi partiye bağlı olabileceği gibi bağımsız olarak da mecliste yer alma hakkına sahiptir. Ülkelerin parlamenter sistemleri ve yürürlükteki mevzuatlarına göre milletvekili seçme ve seçilme usulü değişim gösterebilir. Bu unsurlar, milletvekilinin görev tanımı üzerinde de etkilidir.Milletvekili Olmak İçin Aranan Şartlar Nelerdir?
Türkiye Cumhuriyeti topraklarının farklı bölgelerinden seçilen milletvekilleri, Anayasanın 76. Maddesi kapsamında yer alan şartlar göz önünde bulundurularak seçilir. Bu madde gereğince milletvekili olmak için aranan şartlar şu şekildedir:- Daha önce seçilme yaşı 25 alt sınırı ile belirlenirken, 2017 yılında alınan karar ile düşürülür. Böylece her adayın en az 18 yaşını doldurmuş olmak
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma şartı aranır. Yabancı uyruklu kişiler, seçilme hakkına sahip değildir.
- Milletvekili adaylığı için üniversite mezunu olmak gerekmez. En az ilkokul mezunu olmak
- Erkek adaylar için askerlik görevini tamamlamış olmak
- Kısıtlı olmamak. Engelli vatandaşlar bu uygulama kapsamında değildir.
- Kamuda yasaklı olmamak
- Toplamda 1 yıl ya da daha fazla hapis cezası almamış olmak. Taksirli suçlardan hüküm almış olmamak
- Resmi ihalelerde fesat karıştırma faaliyetinde bulunmak gibi yüz kızartıcı sayılabilecek suçlardan uzak durmuş olmak
- Devletin sırlarını açıklama, ideolojik ya da anarşik eylemlere karışmamış olmak
Milletvekili Adaylığı İçin İstifa Etmesi Gereken Meslek Grupları Nelerdir?
Milletvekili aday ya da aday adayı olmak için bazı meslek gruplarının istifa vermesi beklenir. Kişi mesleğinden istifa etmesi sonrasında adaylık başvurusunu yapar. Milletvekili adayı olmak için istifası beklenen meslek grupları şu şekildedir:- Hakimler
- Savcılar
- Yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları
- Yüksek yargı mensupları
- Kamu kurum ve kuruluşlarındaki öğretim elemanları
- Yüksek yargı mensupları
- Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar
- Silahlı kuvvetlerde görev yapan kişiler gibi kamu yararına görev yapan meslek sahiplerinin istifa etmeleri sonrasında adaylık başvuruları kabul edilir. Halk tarafından seçilmeleri halinde görev süreleri boyunca, güncel milletvekili maaş tutarları üzerinden bu kişilere aylık bağlanır.
Milletvekillerine Tanınan Haklar Nelerdir?
Milletvekilleri meclisin düzenini sağlamak amacıyla halka hizmet veren kişilerdir, bu hizmetlerin daha kolay sağlanması adına milletvekillerine bazı ayrıcalıklar tanınır. Milletvekillerinin kullanabileceği hak ve hizmetler şu şekildedir: Karşılama ve Danışma Bürosu Hizmeti;- Büroda çalışan personeller Türkiye Büyük Millet Meclisi ile ilgili her türlü ve her alandan bilgi ya da belge ihtiyacını karşılanabilmesi için milletvekillerine rapor sunmak yoluyla hizmet verir.
- Milletvekillerine ya da aile hanesindeki kişilere sağlık karnesi verilir.
- Tedaviler bu karne ile istenilen kurumda yaptırılır.
- 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 13.maddesi gereğince milletvekili ve ailesine diplomatik pasaport verilir.
- Milletvekillerinin isteğine ya da talebine bağlı olarak yasama ve araştırma faaliyetleri için yardımcı olmak amacıyla bir danışman görevlendirilir.
- Danışman olarak görevli olacak ya da olmak isteyen kişilerde yükseköğrenim eğitimi almış olma şartı aranır.
- Bunun yanı sıra dikkat edilmesi gereken bir diğer şart ise ilgili milletvekilinin ikinci dereceye kadar kan ve sıhri tanıdığı olmaması şartıdır.
- Bu şartların sağlanamaması durumunda kişinin milletvekili danışmanı olması söz konusu değildir.
- Vefat eden milletvekilleri ya da bakanların cenaze merasimleri Koruma Daire Başkanlığı bünyesinde bulunan merasim mangaları ve İç Hizmetler Müdürlüğü Personeli tarafından yerine getirilir.
- Eğer vefat eden milletvekilinin vasiyeti Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabrinin bulunması üzerine ise emekli milletvekilleri de dâhil bu vasiyetin yerine getirilme hakkı bulunur.
2021 Milletvekili Maaşları Neye Göre Belirlenir?
2021 yılı güncel milletvekili maaşları ile ilgili bilinmesi gerekenler şu şekildedir:- Milletvekili maaşları; Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin ödenek, yolluk ve emekliliklerine dair kanun kapsamında belirlenir.
- Bu kanun kapsamında milletvekilleri, en yüksek memur statüsünde yer alan kişiler ile aynı maaşı alır.
- Türkiye’de en yüksek memur statüsünde; Cumhurbaşkanlığı İdari İşleri Başkanı yer alır. Başbakanlık müsteşarı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşleri Başkanı ile denk sayılır.
- 3056 sayılı kanunun 35. maddesine göre Başbakanlık Müsteşarı’na 56 400 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktar kadar ödeme yapılır.
- Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın resmi internet sitesi üzerinden katsayı rakamlarına erişim sağlanır.
- Memur maaş hesaplamalarında aylık katsayı 0,138459, yan ödeme katsayısı 0,043910, taban aylık katsayısı 2,167248 rakamları üzerinden yapılacak olan hesaplamalar ile belirlenir.
Milletvekili Maaşlarının Asgari Ücrete Oranı Nedir?
Her yıl asgari ücrete zam yapıldığı gibi milletvekili maaşlarına da zam uygulanır. Dünya genelinde milletvekili maaşlarının asgari ücrete oranı şu şekildedir:- 2021 yılında geçerli olan asgari ücret; brüt 3.577,50 TL, net 2.825,90 TL olarak belirlenir. Bu duruma oranla 2021 yılı milletvekili maaşı en düşük oranda 25 000 TL olarak belirlenir.
- Bu oranlara göre milletvekili maaş tutarları asgari ücretin yaklaşık olarak 10 katı üzerinde gözlenir.
- Fransa’da 7 209 Euro milletvekili maaşı ve 1 498 Euro brüt asgari ücret karşılaştırıldığında yaklaşık olarak 5 katı bir oran gözlenir.
- Hollanda’da 9 000 Euro milletvekili maaşı ve 1 594 Euro brüt asgari ücret karşılaştırıldığında yaklaşık olarak 5 katı bir oran gözlenir.
- Belçika’da 5 881 Euro milletvekili maaşı ve 1 552 Euro brüt asgari ücret karşılaştırıldığında yaklaşık olarak 4 katı bir oran gözlenir.
- İngiltere’de 6 450 Euro milletvekili maaşı ve 1 467 Euro brüt asgari ücret karşılaştırıldığında yaklaşık olarak 4 katı bir oran gözlenir.
- İspanya’da 2 981 Euro milletvekili maaşı ve 859 Euro brüt asgari ücret karşılaştırıldığında yaklaşık olarak 3,5 katı bir oran gözlenir.
- Yunanistan’da 5 135 Euro milletvekili maaşı ve 684 Euro brüt asgari ücret karşılaştırıldığında yaklaşık olarak 7,5 katı bir oran gözlenir.
2021 Güncel Milletvekili Maaşları Ne Kadar?
Milletvekillerinin belirlenen bir mesai saati yoktur. Hizmet ihtiyacına göre her saat aktif görev yapmak ile yükümlüdürler. Buna karşılık olarak 2021 yılı güncel milletvekili maaşı en düşük oran ile 25 000 TL olarak belirlenir. Buna ek olarak milletvekillerine Ocak, Nisan, Haziran, Temmuz, Ekim ve Aralık aylarında birer aylık ikramiye de verilir. Emekli milletvekili maaş tutarı ise 15 800 TL olarak belirlenir. Çeşitli katsayı hesapları ile belirlenen maaş oranları zaman zaman değişim gösterir. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde paylaştığı veriler takip edilerek de 2021 yılı güncel milletvekili maaşı oranına ulaşılır.
Editör: TE Bilisim