İsteğe Bağlı Sigorta Nedir?
İsteğe bağlı sigorta tanımı itibariyle dışarıdan sigortalılık olarak da bilinen ve yapılması için bir zorunluluk olmamasına karşılık kişinin sosyal haklar elde etmesi ve özellikle emekli olabilmesi için uyguladığı bir sigorta türüdür. Özellikle herhangi bir işte çalışmayarak SGK’ya dahil olamayan ev hanımları başta olmak üzere dışarıdan prim ödemeleri yapanlar emeklilik hakkı kazanmaktadırlar. İsteğe bağlı sigortalılık önemli bir avantaj olup kişinin yaşlılık döneminde ekonomik olarak muhtaç duruma düşmemesi için uygulanan bir sigortalılık türü olarak öne çıkmaktadır. Bu sayede gerekli olan şartların sağlanması halinde dışarıdan ödenen primler ile birlikte emekli olunabilmektedir. Tekrar vurgulanmak gerekirse isteğe bağlı sigortalılık için herhangi bir yerde çalışma şartı aranmamaktadır. Temel olan nokta ise düzenli olarak aylık olarak belirlenmiş prim tutarlarının ödenmesidir. İsteğe bağlı sigortalılık 5510 sayılı kanun kapsamında kişilere 4B kapsamında olma hakkı tanımaktadır. Bu bakımdan emekli olduktan sonra da kişilere 4B kapsamında emekli aylığı bağlanmaktadır.İsteğe Bağlı Sigorta Şartları Neler?
İsteğe bağlı sigorta şartları ilgili yasalar ile belirlendiği için isteğe bağlı sigortalı olacakların bu noktalara uyum göstermesi gerekmektedir. İsteğe bağlı sigortalı olmak için gereken şartlar;- Türkiye’de ikamet eden,
- 5510 sayılı kanun kapsamında zorunlu sigortalılık olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan,
- Sigortalı olarak çalışmasına karşılık ay içinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar,
- Kendi sigortaları nedeniyle Türkiye’de sosyal güvenlik kanunları kapsamında malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar,
- 18 yaşından büyük olanlar isteğe bağlı sigorta yaptırabilirler.
Yurtdışında İsteğe Bağlı Sigorta Yaptırılır mı?
Yurtdışından isteğe bağlı sigorta yaptırılır mı sorusu özelikle Türkiye’de yaşamadıkları için sosyal güvenlik sistemine dahil olamayanlar tarafından merak edilmektedir. İsteğe bağlı sigorta temel olarak Türkiye’de ikamet edenler için uygulanmaktadır. 2008 yılından beri ikameti Türkiye’de olmayanlar isteğe bağlı sigorta yaptıramamaktadırlar. Daha önceden isteğe bağlı sigorta giriş bildirgesinde bulunan ikamet adresi Türkiye’de herhangi bir adresin ikamet olarak gösterilmesi için yeterli olurken 2019 yılından bu yanan kimlik paylaşım sistemindeki bilgiler temel alındığı için ikamet bu konuda sorun yaratabiliyor. Bu durumda isteğe bağlı sigortalılık için yapılan başvuru tarihi kapsamında kimlik paylaşım sisteminde yer alan adres mutlaka Türkliye’de olması gerekiyor. Bazı istisnai durumların haricinde yurtdışında yaşamakta olanlar isteğe bağlı sigortalı olamıyorlar. Ancak Türkiye ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamamış ülkelerde iş üstlenmiş işverenler tarafından yurtdışındaki işyerlerinde çalıştırılacak şekilde götürülen Türk işçileri ve sosyal güvenlik sözleşmeleri yüzünden yurtdışından da Türkiye’ye gelenler için ikamet şartı aranmıyor. Türkiye’de ikamet ediyorken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde bulunan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından ise isteğe bağlı sigortalı olabilmek için yurtdışına çıkmalarından önce Türkiye’de ikamet etmiş olduklarını kimlik paylaşım sistemi üzerinden tespit edilmeleri gerekiyor. Türkiye’de ikamet tarihinin ispatlanması halinde ise isteğe bağlı sigortalı olunabilmektedir. Örnek olarak 2019 tarihine kadar Türkiye’de ikamet etmiş olan kişi 2019 tarihinde sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkeye gitmiş ve 2020 tarihinde isteğe bağlı sigortalılık için talepte bulunmuşsa bu durumda yurtdışına çıkmadan önce Türkiye’de ikamet ettiği için bu durumun kimlik paylaşım sistemi üzerinden ispat edilmesi halinde 2020 tarihi itibariyle iste bağlı sigortalı olabilecektir. Konuyla ilgili olarak bilinmesi gereken bir diğer temel nokta da ikameti Türkiye’de olan kişilerin daha sonra yurtdışına çıkmaları ve orada yaşamaları primlerini ödemeleri için engel değildir.İsteğe Bağlı Sigorta Başvurusu Nasıl Yapılır?
İsteğe bağlı sigortalılık başvurusu yapmak için ilk kez sigortaya dahil olacaklar bulundukları ilin sosyal güvenlik merkezine başvuru yapabilirler. Daha önceden giriş yapmış ve ardından çıkmış ama tekrar sisteme giriş yapmak isteyenler de yine il sosyal güvenlik merkezlerinden başvuru yapabilirler. Başvurular esnasında yapılan işleme göre belgeler gerekmektedir. İsteğe bağlı sigortalılık çiftçiler için de tarım sigortası kapsamında sunulan bir sigorta türüdür. Bu kapsamında tarım alanda faaliyet gösterenler isteğe bağlı sigortalılık başvurusunda;- Tarım sigortası başvuru formu,
- Formun tarım müdürlüğüne imzalatılmış hali,
- Ziraat Odası’ndan alınacak çiftçilik kaydının olmadığına dair belge,
- Kimlik fotokopisi ile başvuru yapılır.
2021 İsteğe Bağlı Sigorta Primi Ne Kadar?
2021 isteğe bağlı sigorta primi asgari ücretin artması ile birlikte yükselmiştir. En düşük 1144 TL olarak belirlenen isteğe bağlı sigortalılık primi en yüksek olarak da asgari ücretin 7,5 katı olarak ödenebilmektedir. Esnaf muaflığından yararlanmak isteyen kadınların ise isteğe bağlı sigorta primleri ise 2021 yılında 1068 TL olarak yatırılacak. İsteğe bağlı sigortalılıkta sosyal haklar elde etmek ve emeklilik hakkı elde etmek için prim ödemelerinin düzenli olarak yatırılması büyük önem taşıyor. Düzenli olarak yatırılmayan primler isteğe bağlı sigortalılığın iptal edilmesine yol açabiliyor.İsteğe Bağlı Sigortalılar Ne Kadar Prim Öderler?
İsteğe bağlı sigortalı prim ödeme tutarı alt ve üst sınırlar kapsamında sigortalının kendi belirlediği tutarlar üzerinden belirlenmektedir. Buna göre prime esas teşkil eden kazancın alt sınırı ve üst sınırı arasında sigortalı tarafından aylık olarak ödenecek olan tutarlar belirlenmektedir. Alt sınır prime esas teşkil eden kazancın yüzde 32’si olmaktadır. Bu oranında yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi olmakta, yüzde 12’si genel sağlık sigortası primi olarak ödenmektedir. İsteğe bağlı sigortalılığın devam etmesi durumunda belirli sürelerde prim ödememek için en geç 12 ay süre tanınmakta olup bu süre kapsamında prim ödenmemesi halinde gecikme zammı oluşmakta ve aynı zamanda emekli olma hakkı da ortadan kalkmaktadır.İsteğe Bağlı Sigortalılık Sona Nasıl Erer?
İsteğe bağlı sigortanın son bulması için belirli durumlar mevcuttur. Bu haller;- İsteğe bağlı sigortalının kendi isteği ile sona erdirme talebinde bulunması hakinde primi ödenmiş olan son günü takip edecek günden itibaren,
- Aylık talebinde bulunanlar için aylığa hak kazanmış olması şartı ile talep tarihinden itibaren,
- Vefat eden sigortalının vefat tarihinden itibaren sona ermektedir.
İsteğe Bağlı Sigorta Başvuru Sonuçları Nereden Sorgulanır?
İsteğe bağlı sigorta başvurusunun sorgulaması, e-devlet sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. https://www.turkiye.gov.tr/4c-istege-bagli-odeme-dokumu bağlantı adresi kullanılarak, isteğe bağlı sigorta başvurusu ve sigorta prim ödemeleri için doküman sorgulaması yapılabilir. İsteğe bağlı sigorta sorgulaması için e-devlet ekranı açıldıktan sonra, sayfada yer alan “Giriş Yap” seçeneğine tıklanmalı ve giriş sayfası açılmalıdır.İsteğe Bağlı Sigorta Sorgulamak İçin TIKLAYINIZ
Giriş ekranı üzerinden, T.C. kimlik numarası ve e-devlet şifresi bilgileri doğrulanmalıdır. E-devlet girişi yapıldıktan sonra, isteğe bağlı sigorta başvurusunun son durumu ve daha önce başlatılan sigortanın prim ödeme detaylarına ulaşılabilir.İsteğe Bağlı Sigortanın Başlangıç ve Bitiş Tarihleri Nasıl Belirlenir?
İsteğe bağlı sigortanın başlangıç tarihleri, sigorta başvurusunun yapıldığı tarih olarak değerlendirilmektedir. Sigortalının başvuru bilgileri SGK'ya iletildikten sonra, ilk sigorta primi için ödeme açılır ve kişiler resmen sigortalı sayılır. İsteğe bağlı sigortalı hayatını kaybettiği zaman, sigorta kendiliğinden sonlandırılmaktadır. Sigortalıların kendi istekleriyle sigortayı durdurmaları için SGK'ya dilekçe yazmaları yeterli olacaktır. Malullük ya da iş kazası sonucunda isteğe bağlı sigorta başvurusu yapan kişilerin, kalan prim borçlarını ödemeleri durumunda, isteğe bağlı sigortaları sona erecektir. İsteğe bağlı sigortanın başlangıç tarihinden itibaren düzenli ödeme yapan kişilerin vefatının ardından, sigortalının tüm hakları ölüm aylığı olarak aile üyelerine devredilmektedir.Malulen Emeklilik Şartları ve Malulen Emekli Maaşı
En Düşük ve En Yüksek Sigorta Primi Ne Kadar?
EK 5 İsteğe Bağlı Tarım Sigortası Ödemeleri Ne Kadar?
Editör: TE Bilisim