Koronavirüs salgını sebebiyle iş yerlerinde işçilerin bir kısmı evden veya işyerinde çalıştırılarak maaşları ödenirken, bir kısmı işverenler tarafından ya ücretsiz izne çıkartılıyor ya da kısa çalışma ödeneğine yönlendiriliyor. Ücretsiz izne çıkartılan veya kısa çalışma kapsamına alınan işçilerin aylık gelirlerinde büyük kayıplar oluşuyor. Bu yüzden herhangi bir iş yerinde aynı birimdeki işçiler arasında bu konuda ayrım yapan işverenlere yönelik önümüzdeki süreçte işçi – işveren davaları gündeme gelebilir. İşverenin çalışma düzeninde işçileri arasında ayrımcılık yaptığını kanıtlayan işçi, diğer işçi alacak haklarına ilave olarak dört aya kadar ücret tutarında tazminat alabilme hakkına da sahiptir. Koronavirüs salgını ile mücadele döneminde işçiler arasında çalışma düzeninde yapılabilecek ayrımcılık durumunda çalışanların dikkat etmesi gereken detaylar haberimizde yer alıyor. 4857 sayılı İş Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre işveren, eşit durumdaki işçileri arasında haklı veya objektif nedenler olmadan keyfi veya hukuken haklı görülemeyecek nedenlerle farklı davranamaz. İşverenin yönetim bakımından işçileri arasında farklı işlem yapma ve yönlendirme yetkisi bulunmaktadır. Dolayısıyla işçilerinin kıdemine, performansına, tecrübesine ve işin gereksinimi ya da niteliğine göre işçileri arasında farklı ücret politikası uygulama hakkına sahiptir. Ancak İş Kanunu uyarınca iş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz. Bununla birlikte işveren esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi ile kısmi süreli çalışan işçi arasında veya belirsiz süreli çalışan işçi ile belirli süreli çalışan işçi arasında farklı işlem yapamaz.

İşverenin Hukuki Yükümlülükleri

İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye iş sözleşmesinin yapılmasında, çalışma şartlarının oluşturulmasında, iş sözleşmesinin uygulanmasında ve sona ermesinde cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan ya da dolaylı farklı işlem yapma hakkına sahip değildir. Bu duruma örnek vererek açıklamak gerekirse, kadın veya hamile olduğu gerekçesiyle işe almazlık edemez veya bu gerekçeyle işten çıkartamaz. Ayrıca aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle işçiler arasında daha düşük ücret verilemez. Ücretin içine işçiye sağlanan ücretin dışında kalan ikramiye, prim, sosyal yardımlar gibi ödemeler de girer. İşverenler, işçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, örneğin hamilelik döneminde gece çalıştırılmaması, nöbete bırakılmaması gibi durumlar bulunmasını öne sürerek işçiye daha düşük ücret uygulanmasını hakkına sahip değildir. Konuyla ilgili Yüksek Mahkeme’nin emsal kararlarına göre eşit davranma ilkesinin uygulanabilmesi için aynı işyerinin işçileri olma, işyerinde topluluk bulunması, kolektif uygulamanın varlığı, zamanda birlik ve iş sözleşmesiyle çalışmak koşullarının varlığı mevcut olmalıdır.

Ayrımcılık Yapan İşveren Tazminat Öder

Çalışmaya devam ederken veya işten çıkartılırken ayrımcılığa uğrayan işçi, dört aya kadar ücret tutarında tazminatın yanı sıra işvereninden gördüğü ayrımcılık sebebiyle yoksun bırakıldığı işçi haklarını da talep edebilir. Bu kapsamda işçiye ödenmesi gereken dört aya kadar tazminat tutarı da hakim kararıyla belirlenmektedir. Yine benzer şekilde ayrımcılık yapılarak işten çıkartılan işçinin işe iade davasını kazanması halinde işverenin bir ay içinde işe başlatmaması durumunda işverenden ayrıca işe başlatmama tazminatı da alır. Kanuna göre İşe başlatmama tazminatı da 4 ila 8 aylık ücret tutarında yine hakim kararıyla tespit edilir. Ayrımcılık tazminatı işçinin güncel ücreti üzerinden hesaplanmaktadır. İkramiye, prim, yakacak, ulaşım, giyecek yardımları gibi ek ödemeler ayrımcılık tazminatına dahil edilmez. Ayrımcılığa uğrayan işçi tazminatın yanı sıra mahrum kaldığı diğer işçilik haklarını da işverenden talep etme hakkına sahiptir. Farklı ücret uygulanması dolayısıyla ortaya çıkan ücret kaybını ve alamadığı sosyal yardımları isteyebilir.

Ücretsiz İzin Kullananlara Asgari Geçim İndirimi Uygulanacak Mı?

İşten Çıkarılanlar Dikkat! İşsizlik Maaşı Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Çalışanlar Dikkat! Koronavirüs Kaynaklı İş Kazası veya Meslek Hastalığı Nasıl Kanıtlanır?

Editör: TE Bilisim